W niedzielę 1 marca 2020 Kongres Polonii Kanadyjskiej Okręg Toronto, przy współpracy Gminy 1 Związku Narodowego Polskiego i Konsulatu Generalnego RP w Toronto, zaprosili całą Polonię na uroczystości uczczenia żołnierzy antykomunistycznego i niepodległościowego podziemia.
O godz. 11: 00 odprawiona została uroczysta Msza Św. w kościele św. Kazimierza, przez o. Janusza Jajeśniaka OMI
– Należeli do przeklętych przez tych, którzy chcieli w Polsce zaprowadzić wiecznie żywe idee Lenina i chwała Bogu ci jednak umarli, dlatego witam tych, którzy przychodzą dzisiaj modlić się w intencji żołnierzy, którzy byli patriotami, prawdziwymi bohaterami naszej Ojczyzny – powiedział ksiądz Kazimierz Kozicki.
Ojciec Jajeśniak zwrócił zaś uwagę na tych wszystkich cichych bohaterów, którzy pomagali żołnierzom wyklętym dając świadectwo, że Polacy nie zgodzili się na komunizm.
Oficjalne uroczystości przed Pomnikiem Katyńskim, prowadził Jan Cytowski, wiceprezes KPK OT i przewodniczący Komisji Propagowania i Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków KPK. Rozpoczęły się one od hymnu Polski i modlitwy, którą poprowadził o. Kozicki.
– Moi Drodzy, odmówimy Anioł Pański za naszych poległych braci wyklętych, prawdziwych bohaterów i prawdziwych Polaków, a przez ich wstawiennictwo módlmy się także za nas samych, żebyśmy mieli odwagę i tę samą miłość do Ojczyzny, którą mieli oni – powiedział.
Jan Cytowski skupił uwagę około 150 zgromadzonych uczestników na wyjaśnieniu określenia „żolnierze wyklęci”. Jeszcze dziś żyją ludzie – mówił, którzy bohaterów podziemia nazywają bandytami, znieważają i zabijają pamięć o nich.- Kilka lat temu spotkałem, właśnie kiedy powstało muzeum na Rakowieckiej, panią, która uczestniczyła w procesach jednej z sędzi , która jeszcze żyła. To, z czym spotykali się oni na korytarzach sądów to po prostu przechodzi ludzkie pojęcie; dalej znieważanie, dalej ten sam stosunek. Oskarżona sędzia powiedziała, że gdyby miała ten wyrok ogłosić dzisiaj, to byłby on taki sam. Dlatego warto mówić, że dokąd się to nie zmieni w Polsce, będziemy ich nazywali żołnierzami niezłomnymi – wyklętymi.
Wzruszający wiersz p.t. „Pamięci Żołnierzy Wyklętych”, autorstwa Teresy Zajewskiej, wygłosił Michał Ossowski, uczeń 11 klasy licealnej.
Wieńce, kwiaty, lub zapalone znicze, składali: Konsulat Generalny RP. Zarząd Główny Kongresu Polonii Kanadyjskiej, Koło 20 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów i działąjące przy nim Koło Pań „Nadzieja”, Związek Narodowy Polski w Kanadzie Zarząd Główny i Gmina 1 oraz Klub Polek i Klub Seniora przy Gm1, Polonia dla Prawa i Sprawiedliwości, Szkoła Polska przy Konsulacie RP, Stowarzyszenie Pamięć i Prawda, Rada Wspierania Studiów Polskich przy UofT, redakcja „Goniec” i inni. Na zakończenie ceremonii, złożone zostały kwiaty od Okręgu Toronto Kongresu Polonii Kanadyjskiej,
Ceremonia składania wieńców, kwiatów i zniczy przy słonecznej, lecz mroźnej i wietrznej pogodzie, poprzedziła oficjalne wystąpienia gości.
Konsul Generalny RP, Krzysztof Grzelczyk powiedział między innymi: W całej Polsce dzisiaj oddaje się hołd żołnierzom wyklętym, również w Toronto tak wielu z nas przybyło, chyba najwięcej do tej pory, bardzo się z tego cieszymy.
Kiedy myślę o żołnierzach wyklętych, to zawsze mi się przypominają słowa majora Dekutowskiego „Zapory”, który na wieść o tak zwanej amnestii odpowiedział „amnestia jest dla złodziei, my jesteśmy Wojsko Polskie”.
To byli żołnierze, którzy byli wierni złożonej przysiędze i dla nich było oczywiste, że kiedy jedna okupacja zamieniona została na drugą należy walczyć o wolną Polskę. Ale dzięki żołnierzem wyklętym, tak jak dzięki uczestnikom wielu wcześniejszych powstań, to marzenie dalej trwało i dzięki kolejnym zrywam w Polsce do tej wolnej Polski jednak doszliśmy i ją utrzymujemy.
Wiceprezes ZG KPK, Juliusz Kirejczyk powiedział, że żołnierze wyklęci wpisują się w Panteon polskiego bohaterstwa. Musimy pamiętać i czcić bohaterów, ale musimy z całych sił wspierać rozwój i siłę polskiego państwa tylko wtedy naprawdę będziemy mogli powiedzieć, że jesteśmy niepodlegli i będziemy niepodlegli.
Małgorzata Karbowska, prezes organizacji Polonia dla Prawa i Sprawiedliwość, odczytała list dyrektora tego muzeum na Rakowieckiej Jacka Pawłowicza, skierowany do Polonii w Toronto, z podziękowaniem za pamięć o bohaterach.
Końcowe wystąpienie należało do prezesa Okręgu Toronto KPK, Bartłomieja Habrowskiego, jednego z głównych organizatorów uroczystości.
– Składamy dziś hołd żołnierzom wyklętym, żołnierzom niezłomnym, wydaje mi się, że najlepszą formą tego hołdu jest nie tylko świętowanie celebrowanie dzisiaj raz w roku; jest to praca aktywna dla dobra Polski, naszej Ojczyzny. Walka o Polskę nie musi być walką z bronią w ręku, to może być nasza aktywność.
Nie mówię tego wyłącznie do Polonii kanadyjskiej, mówię do tych 20 mln ludzi. Polaków rozsianych po całym świecie.
Do tej pory Polonia kanadyjska naprawdę była jedną z najbardziej aktywnych Polonii świata. Chciałbym żebyśmy tę tradycję, tę chlubną tradycję kontynuowali.
Jest nas bardzo dużo, ale chciałbym żeby to grono ludzi aktywnych, którym sprawy polskie, sprawy naszej Ojczyzny są bliskie sercu, żeby było jak największe i coraz większe.
To, co robimy, jako Kongres Polonii Kanadyjskiej okręg Toronto, mam nadzieję, że dołączają się do tego też inne okręgi, a nawet kieruję ten mój apel do Polonii niezrzeszonej; są sprawy bardzo ważne, które powinny nas łączyć; nie powinny nas dzielić sprawy małe, drobiazgowe, bo o tych rzeczach nikt nie będzie pamiętał. Pamiętajmy o tym, co jest dla nas najważniejsze i powinno być najważniejsze, czyli dobro naszej Ojczyzny. Wszystkim dziękuję. Z Bogiem i prosimy, o jak najbardziej aktywny udział w naszych uroczystościach.
Na podstawie materiałów dostarczonych przez Krystynę Sroczyńską z Komisji Informacji KPK OT oraz własnych – ak
Zdjęcia Hieronim Teresiński, Janusz Niemczyk, Andrzej Kumor