Wszystko zaczęło się od Krzysztofa Kolumba i jego chęci znalezienia drogi morskiej do Indii. Jak wiemy znalazł niechcący zupełnie coś innego i dobrze się stało, bo właśnie z tej nowoodkrytej Ameryki przypłynęła do nas ostra papryka. Nadano jej nazwę „pimenta” jako czemuś bardziej mocnemu, innemu i bardziej ostremu niż znany czarny pieprz.

Przywiezienie papryki do Europy przyczyniło się to do detronizacji pieprzu oraz spadku jego mocno wygórowanej ceny. Czerwona ostra papryczka zaczęła robić karierę. Na Karaibach nazwano ją ahi, w Meksyku chili lub tchili. W Brazylii quixa.
Agresywny ostry, palący smak wykorzystywany był w torturach przez Inków, Majów i Azteków. Nacierano nią również groty strzał. Nie wszyscy Europejczycy byli jednak gotowi na tak bardzo agresywny przysmak. Nawet dziś często spotykamy osoby, które nie tolerują pikanterii tej papryki. Niemcy i Francuzi dawniej dodawali ją do piwa w celu wzmocnienia doznań i konserwacji. Anglicy stosowali ją do marynat. Mieszkańcy Afryki, Arabowie i Azjaci uznali ją za rewelację. Chroniła ich przed bakteriami i pasożytami, tak jest do dziś. Na Bałkany i Środkowy Wschód papryka chili dotarła prawdopodobnie z Azji i Indonezji, gdzie spopularyzowali ją Hiszpanie, Holendrzy i Portugalczycy. Dla Węgrów papryka stała się przyprawą narodową. Doprawiają nią z wielkim upodobaniem swoje słynne gulasze. Specjalność Katalonii i kraju Basków to kiełbaski, zwane „chorizo” a zawdzięczają swój kolor i smak właśnie papryce. Hiszpanie i Grecy faszerują ją serem i migdałami robiąc fantastyczne przekąski zwane meze. Wchodzi ona też w skład harissy (arabskiej pasty), wielu dipów, marynat, sosów, kremów, zup, hinduskich chutney-ów i azjatyckich curry, czy chińskich kung pao lub czerwonej oliwy jiao-jou, nie mówiąc o tysiącu słynnych meksykańskich dipów i „sosików”. Jednym słowem jest wszędzie. Uwielbiana i przeklinana taka jest właśnie papryczka chili. Zapraszam.

KALIFORNIJSKIE CHILI Z TRZEMA FASOLAMI

  • 2 łyżki oliwy z oliwek
  • 1 szklanka posiekanej cebuli
  • 1 zielona papryka, grubo posiekana
  • 1 puszka czarnej fasoli, odcedzonej i opłukanej
  • 1 puszka czerwonej fasoli, odcedzonej i opłukanej
  • 1 puszka wielkiej fasoli np. Jasiek
  • 1 puszka pokrojonych w kostkę pomidorów
  • 1/2 szklanki wytrawnego czerwonego wina
  • 1 łyżeczka chili w proszku (opcjonalnie- bardzo ostre)
  • 1 łyżeczka cukru
  • 1 łyżeczka  kminku,
  • 1 łyżeczka liści bazylii
  • 1 łyżeczka czosnku
  • 1 łyżeczka oregano
  • 1 szczypta soli
  • 1 szczypta czarnego pieprzu,

Rozgrzewamy olej w dużym rondlu na średnim ogniu. Dodajemy cebulę i zieloną paprykę, gotujemy mieszając delikatnie przez 5 minut. Łączymy z fasolą, pomidorami i pozostałymi składnikami. Doprowadzamy do wrzenia. Zmniejszamy ogień do minimum. Gotujemy dalej na małym ogniu następne 15 minut, mieszając od czasu do czasu. Gotowe. Podajemy według uznania, np. : z pieczywem.

PONIŻEJ KONTYNUACJA TEKSTU

PIKANTNE UDKA Z KURCZAKA Z GRUSZKAMI I MORELAMI

  • 4 szt. udek z kurczaka
  • 3 łyżki oleju rzepakowego
  • 2 łyżki przyprawy do kurczaka pikantnej
  • 1 szklanka rosołu z kury (1 kostka) 
  • 3 szt. gruszki 
  • 8 szt. moreli suszonych 
  • 3 szt. cebule 
  • 4 łyżki chrzanu ze śmietanką lub z jajkiem
  • 4 gałązki natki pietruszki
  • sól morska
  • pieprz kolorowy ziarnisty
  • chili pieprz cayenne (wg uznania bardzo zaostrza potrawę)
  • tymianek

Przyprawę do kurczaka mieszamy z połową chili i olejem rzepakowym. Marynujemy udka z kurczaka, przekładamy do lodówki na min. 20 minut (jeżeli jest to możliwe najlepiej marynować udka przez noc). W rondelku, na rozgrzanym oleju, podsmażamy pokrojoną w kostkę cebulę i pokrojone w ćwiartki gruszki (ze skórą, bez gniazd nasiennych). Doprawiamy tymiankiem, chilli, kolorowym pieprzem. Pod koniec dodajemy pokrojone na półsuszone morele, zalewamy rosołem i dusimy około 5 minut. Udka z kurczaka obsmażamy na patelni. Do żaroodpornego naczynia przelewamy uduszone owoce, układamy na nich kurczaka. Doprawiamy solą i pieprzem, dodajemy pietruszkę dla aromatu, a następnie przykrywamy naczynie folią aluminiową. Kurczaka pieczemy przez ok. 25 minut w temperaturze 180°C. Udka podajemy np.: z domowym delikatnym chrzanem, udekorowane natką pietruszki.

KURCZAK TAJWAŃSKI TRZY KUBKI

  • 2,5 kg pałek z nogi kurczaka (8 dużych)
  • 15-20 ząbków czosnku obranych całych
  • 1 kawałek imbiru wielkości kciuka
  • 1 pęczek zielonej bazylii
  • 1/3 szklanki sosu sojowego jasnego
  • 1/3 szklanki oleju sezamowego
  • 1/3 szklanki wina ryzowego
  • 3 łyżki cukru
  • 1 łyżeczka płatków chili
  • ½ łyżeczki soli

Włącz pochłaniacz nad kuchenką. Rozgrzej woka i wlej 4 łyżki oleju do smażenia. Dodaj całe ząbki czosnku, pokrojony w zapałki imbir i wymieszaj. Smaż chwilę, aby olej wchłonął aromat czosnku i imbiru. Dodaj kurczaka, musisz go obsmażyć z każdej strony na złoto brązowy kolor. Jest to moment, w którym dodajesz sos. Twój sos to mieszanka sosu sojowego, wina, oleju sezamowego cukru i soli. Po dodaniu sosu do woka zamieszaj, zmniejsz ogień i gotuj kurczaka od czasu do czasu mieszając przez ok 15 minut. Sos na patelni w tym czasie się mocno zredukuje, pokryje pałki z nóg kurczaka i wchłonie do mięsa. Dodaj liście zielonej bazylii zamieszaj i danie gotowe. Podawaj z ugotowanym ryżem i surówką. Smacznego.

Bogusław Sypień

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA