WIELKANOCNY POLSKI ŻUREK

Już połowa marca święta tuż tuż więc może coś tradycyjnego dla przypomnienia dla naszej Polonii tradycyjne przepisy na żurek, pozdrawiam

Bogusław Sypień

WIELKANOCNY POLSKI ŻUREK

        W niedzielę rano, zanim wraz pójdą do kościoła, zasiada gospodarz za stołem, a wyłożywszy święcone na stół, obdziela nim całą rodzinę, tak w dawnej Polsce świętowano Wielkanoc, najpiękniej opisał to nasz uczony etnograf , Kolberg.

        W dzień wielkanocny raz tylko palą w piecu i kominie, a to po to aby ugotować obiad, złożony powszechnie z barszczu na szynkowej wodzie – tak dalej pisał o ówczesnym najważniejszym posiłku, którym od wieków był żurek.

Żur zawsze gotowano na zakwasie i wywarach mięsnych. Najlepszy żurek wychodził na rosole z wielkanocnej szynki. Z czasem gotowano żurek na wywarze z warzyw (bez kapusty), wiejskiej kiełbasie, białej kiełbasie i żeberkach, wędzonym boczku. Ale tajemnica żurku tkwiła w dodatkach i tu każda gospodyni miała swoje sekrety. Żurkowi dobrze zawsze robiły suszone grzybki, szczypta majeranku, parę łyżek wiejskiej śmietany i starte wiórki chrzanu. Według wierzeń, świąteczny chrzan przynosił domowi szczęście i zdrowie.

I choć w poszczególnych regionach Polski potrawy były odmienne, to wspólna była serdeczność i radość ze Zmartwychwstania. W świętach Wielkiej Nocy kryje się bowiem tęsknota za radością domu, dostatkiem i zdrowiem.

KLASYCZNY ŻUREK POLSKI

Składniki: 3 szklanki kiszonego żuru, 40 dag białej kiełbasy, 10 dag wędzonego boczku, 1 cebula, 2 ząbki czosnku, 3 suszone grzyby, 3 jajka ugotowane na twardo, 2/3 szklanki śmietany, 2 łyżeczki majeranku, pół łyżeczki kminku, czarny pieprz, sól.

Grzyby umyć i moczyć w wodzie 20 min. Kiełbasę kilkakrotnie nakłuć widelcem. Cebulę obrać i przekroić na cztery części. Czosnek obrać i zgnieść w prasce. Cebulę, grzyby i czosnek zalać 3 szklankami wody, zagotować, włożyć kiełbasę oraz boczek i gotować na małym ogniu około 40 minut. Kiełbasę, boczek i grzyby wyjąć z wywaru. Kiełbasę pokroić w plasterki, boczek w kostkę, a grzyby w paski. Do wywaru wlać żur, dodać majeranek, kminek, pieprz i sól oraz kiełbasę, boczek i grzyby. Żurek zagotować, a następnie zdjąć z ognia i połączyć ze śmietaną. Jajka pokroić na cząstki, rozłożyć na talerze i zalać zupą. Smak żurku bardzo podnosi dodanie na końcu 1-2 łyżek startego chrzanu.

ŻUREK Z BIAŁYM SEREM

Składniki: 25 dag karkówki, 25 dag białej kiełbasy, 2 szklanki zakwasu, 5 szklanek wody, 1 pęczek włoszczyzny, 5 jaj, 25 dag twardego białego sera, 1 szklanka śmietany, 3 ząbki czosnku, sól, pieprz, kawałek korzenia chrzanu.

        Gomółkę białego sera natrzeć solą i mielonym kminkiem. Odstawić w suche miejsce na 2 dni. Ugotować wywar z mięsa, kiełbasy, włoszczyzny i wody. Odcedzić, doprawić solą, pieprzem i roztartym czosnkiem. Dodać zakwas, zagotować. Mięso i kiełbasę pokroić w kostkę, jajka na twardo na połówki. Wrzucić do żurku. Wlać pachnący żurek do talerzy, dodać kostki sera i wiórki chrzanowe. Smacznego.

Bogusław Sypień