PASCHA

        Witam. Przesyłam następny materiał,  już tylko dwa tygodnie do Wielkanocy a jak pan pamięta są to najważniejsze święta, przynajmniej dla dzieci. Ileż to radości było w lany poniedziałek, ile było zachodu z malowaniem pisanek, pamiętam, że w szkole na pracach ręcznych malowaliśmy pisanki i był konkurs na najładniejszą, zawsze wygrywały dziewczyny nie wiem dlaczego, czy kwiatki były ważniejsze od Batmanów i Spider-manów?

pozdrawiam Bogusław Sypień

        To starożytne święto ludowe obchodzone przez plemiona koczowników semickich w czasach przed Mojżeszem, tzn. przed 1500 r. p.n.e. Odbywało się zawsze na wiosnę. Przed wyprowadzeniem stada na wypas wiosenny, zabijano na ofiarę jedno z najbardziej okazałych w stadzie zwierząt jednorocznych. Udział w uczcie stanowił wyraz więzi, jaka łączyła wszystkich uczestników z bóstwem i między sobą.

        Jednym z dowodów na to, że pascha była znana przed Mojżeszem jest fragment Księgi Wyjścia, w którym Mojżesz pierwszy raz używa słowa pascha w znaczeniu religijnym i odwołuje się do jego świeckiego znaczenia:

        Pierwszy wieczór Paschy, zwany wieczorem sederowym, jest najbardziej uroczystym momentem życia żydowskiego. Spożywa się wtedy w gronie rodziny uroczystą kolację. Podczas uczty wychyla się cztery kielichy wina dla upamiętnienia czterech sposobów nazwania wyzwolenia. Jedno z dzieci zadaje pytania dotyczące znaczenia obrzędów Paschy, na które odpowiada głowa rodziny. Następnie biesiadnicy odmawiają psalmy Hallelu.

        Wielkanoc, Niedziela Wielkanocna, także: Wielka Niedziela, Zmartwychwstanie Pańskie, w prawosławiu: Pascha. Wielki Dzień – najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, obchodzone przez wszystkie Kościoły chrześcijańskie. Niedziela wielkanocna rozpoczyna się już w sobotę po zachodzie słońca. Rozpoczyna ją Wigilia Paschalna, podczas której zapala się Paschał – wielką woskową świecę, która symbolizuje zmartwychwstałego Chrystusa.

        W Kościołach Prawosławnych oraz Katolickich Kościołach obrządku wschodniego, Wielkanoc określana jest mianem Paschy, Zmartwychwstania Chrystusowego. W Kościele prawosławnym i katolickich Kościołach wschodnich w nocy, z Wielkiej Soboty na Niedzielę wielkanocną, odprawiana jest uroczysta Jutrznia paschalna. Po liturgii kapłan święci artos – chleb, przeznaczony do rozdania wiernym. W południowej Rosji i na Ukrainie – tzw. chleb wielkanocny (kulicz). Pod nazwą pascha (paska) spotyka się w niektórych rejonach Polski także inne wielkanocne, ludowe potrawy – np.: rodzaj pieczonego w Wielkim Tygodniu słodkiego aromatycznego chleba.

        Są dwa podstawowe sposoby przyrządzania paschy – na zimno i na gorąco.

        Paschę na zimno przyrządza się z twarogu ucieranego z dodatkami – śmietaną, masłem, żółtkiem i cukrem. Paschę na gorąco przyrządza się z użyciem utartego wstępnie twarogu lub bez niego. W tym drugim przypadku używa się kwaśnego mleka lub mleka słodkiego, do którego dodaje się kwaśnej śmietany.

        Gotową paschę należy przechowywać w suchym i chłodnym pomieszczeniu. Paschy przyrządzane na zimno są mniej trwałe, wytrzymują dwa – trzy dni, gdy przyrządzane na gorąco tydzień i dłużej.

        Kuchnia kresowa zna wiele odmian paschy różniących się szczegółowym sposobem przygotowania i doborem dodatków. Paschy „bogate”, tłuste, przyrządzone z dużą ilością jaj, masła i śmietany nazywane są bojarska i carska. Jako dodatki, poza już wymienionymi służyć mogą: czekolada, marmolada, przeciery owocowe, owoce kandyzowane, cykata. Paschę aromatyzuje się zwykle wanilią, ale także kardamonem czy badianem.

Pascha na zimno  

Pascha zwykła

        3 kg twarogu

        200 g masła śmietankowego

        1 szklanka cukru pudru

        1 szklanka słodkiej śmietany

        2 łyżeczki soli

        Twaróg włożyć na jakiś czas pod prasę by się pozbyć serwatki, przetrzeć przez sito, dodać śmietanę i roztarte świeże masło, sól, cukier, wymieszać i włożyć do formy. Masę można doprawić wanilią, skórką cytrynową albo rodzynkami.

Pascha na gorąco z twarogu

        1 kg twarogu

        1/4 kg cukru

        5 dużych jajek

        1/4 kg masła

        1/2 litra kwaśnej śmietany

        1/2 laski wanilii w 3-4 kawałkach

        1/4 kg obranych i posiekanych migdałów

        1/2 kubka posiekanej kandyzowanej skórki cytrynowej, pomarańczowej lub

      mieszanki obydwu

        1/2 kubka rodzynek

Ukręcić żółtka jajek z cukrem na biało. Dodać śmietanę. Powoli dodawać stopione masło, kręcąc do uzyskania jednolitej masy. Dodawać ser i nadal ucierać. Ubić białka i dołączyć do masy. Dodać resztę składników. Postawić na mały ogień i podgrzewać mieszając do pokazanie się pierwszych bąbelków. Zdjąć z ognia i ostudzić nadal mieszając. Wyjąć wanilię. Z masy uformować paschę w normalny sposób.

Bogusław Sypień