30 LECIE BIBLIOTEKI

19 września Biblioteka Polska im. Stanisława Bąka OMI Mississauga przy Polskim Centrum Kultury im. Jana Pawła II świętowała swoje 30-lecie.
Biblioteka Polska w Mississaudze jest jedną z największych bibliotek polskich o charakterze publicznym w Kanadzie. 25000 woluminów, ponad 2500 czytelników – to są naprawdę imponujące dane.

Podczas uroczystości Srebrny Krzyż Zasługi otrzymały pani Maria Żłobicka – od 30 lat szefowa Biblioteki Polskiej i inne panie bibliotekarki, które niestrudzenie pracują dla Polonii, dbając o zachowanie kultury i języka polskiego: Anna Czyżo, Lidia Dąbrowska i Katarzyna Szubert. Konsulat Generalny RP w Toronto miał swój wkład w rozwój księgozbioru i unowocześnianie usług Biblioteki.

1 z 7

Ojciec Stanisław Bąk wiedział, że do podtrzymywania tożsamości i kultury polskiej, pamięci o korzeniach, potrzebne jest miejsce, gdzie emigranci i ich potomkowie mogą modlić się po polsku, uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych i czytać po polsku.
Jednym z jego „dzieci” była biblioteka, której powstanie zainicjował w 1990 r. Po kilku miesiącach zbiórek książek i opracowywania księgozbioru, 18 lipca 1991 r. Biblioteka Jana Pawła II została otwarta. “Jesteśmy bardzo wdzięczni tym paniom, które tak bezgranicznie oddały się pracy społecznej przez kilka ostatnich miesięcy przy organizowaniu Biblioteki: Jadwiga Banach, Joanna Biskupska, Lucyna Nocoń, Miroslawa Szaflarska, Maria Żłobicka. To jest początek Biblioteki, która będzie później przeniesiona do przyszłego Centrum Kultury Polskiej Jana Pawła II”. (“Biuletyn Niedzielny”. Parafia Św.. Maksymiliana Kolbe, 21.07.1991)
Biblioteka mieściła się w salce przy kościele.

Gdy w 1994 roku otwarto nowo wybudowane Centrum, rozpoczęły się prace związane z jej przeniesieniem do specjalnie zaprojektowanego pomieszczenia. W informatorze Centrum została opisana jako “Biblioteka, Czytelnia i sala wykładowa mieszcząca do 70 osób, wyposażona w sprzęt audiowizualny”. 26 maja 1995 r. otwarto Bibliotekę Polską im. o. Stanisława Bąka OMI w nowym lokalu (zmiana nazwy nastąpiła w 1994 r. za zgodą żyjącego jeszcze – zmarł 28.01.1995 r.- O. Stanisława). Było to idealne miejsce na połączenie wszystkich funkcji, jakie biblioteka powinna wypełniać: gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie księgozbioru, upowszechnianie literatury i kultury. Odbywały się więc spotkania z pisarzami, koncerty, odczyty. Niestety były też i minusy nowego lokalu – trzeba się było dzielić z innymi użytkownikami, m.in. z Montessori School – czekać kiedy dzieci skończą zajęcia, itp.

Niestety w 2001 r., ze względów finansowych, przeniesiono księgozbiór, liczący wówczas ok. 10 tysięcy woluminów, do dużo mniejszego pomieszczenia. “(…) Są dwa powody przeniesienia biblioteki. Sala, w której obecnie się ona mieści, zostanie przeznaczona na wykłady, próby teatralne, koncerty i bankiety na ok. 100 osób. Bardzo brakuje nam takiej sali.(…) Niektórzy uważają, że nie mamy odpowiedniej sali na dolnej kondygnacji, która pomieściłaby książki. Nie jest to prawdą. Zmieścimy wszystkie książki i nowe pozycje. Będzie też miejsce na czytelnię, a ponadto sala będzie używana wyłącznie przez bibliotekę. Chcielibyśmy, aby biblioteka otwarta była dłużej (obecnie czynna jest zaledwie 6 godzin tygodniowo). Rada Dyrektorów uważa, że dochód z nowej sali bankietowej umożliwi to i dlatego nie odczuwa, że przeniesienie biblioteki jest jej degradacją, ale raczej oznacza jej rozwój.(…)” (Diane Pogorzelski, Prezes Fundacji im. Maksymiliana Kolbe. “Centrum. Miesięcznik Informacyjny Polskiego Centrum Kultury im. Jana Pawła II – Mississauga”, 05.2001, s. 1, 4)

Dzisiaj – 30 lat od otwarcia biblioteki i 20 od przeniesienia jej “na dolną kondygnację budynku” – Polskie Centrum Kultury im. Jana Pawła II w Mississaudze posiada największą polonijną bibliotekę o charakterze publicznym w Kanadzie i jedną z największych na kontynencie Amerykańskim – ponad 25 tysięcy woluminów. Każdą z tych książek czytelnik może wypożyczyć do domu. Od grudnia 2019 roku, dzięki wsparciu Konsulatu Generalnego RP w Toronto, nasza biblioteka, jako pierwsza na świecie, oferuje bezpłatny dostęp do ponad 75 000 ebooków w języku polskim z firmy Legimi (po nas była biblioteka w Paryżu a ostatnio w Montrealu). Wzrasta też liczba czytelników. Dzięki nowej ofercie, współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Toronto, Związkiem Nauczycielstwa Polskiego Oddział Mississauga i stałej obecności na Facebooku, zmienia się profil wiekowy osób odwiedzających bibliotekę. Dzieci – uczniowie polskich szkół, ich rodzice i młodzi ludzie, dla których ebooki są źródłem nowości wydawniczych, coraz częściej przychodzą do nas. Biblioteka wyszła też na zewnątrz. Współuczestniczy w różnorodnych przedsięwzięciach kulturalnych inicjowanych przez Konsulat i inne organizacje: Noc w Bibliotece, Piknik Czytelniczy – Narodowe Czytanie, Miedzynarodowy Dzien Jezyka Ojczystego, czy ostatnio organizowane przez Centrum i Związek Nauczycielstwa Polskiego Oddział Mississauga półkolonie “Wakacje po polsku”.

W roku 2020 pozyskaliśmy środki z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów RP – Wspólnoty Polskiej na zakup nowego komputera i wszystkich niezbędnych urządzeń potrzebnych do wdrożenia Systemu Bibliotecznego Mateusz (dar od twórcy tego oprogramowania). Mogliśmy też nareszcie opłacić doprowadzenie stałego łącza internetowego do pomieszczenia, w którym znajduje się biblioteka. Prace nad skatalogowaniem księgozbioru wg nowych zasad postępują bardzo wolno, ponieważ wolontariuszki mogą poświęcić na to niewiele czasu. Brakuje etatowej bibliotekarki, która mogłaby przyspieszyć ten proces. Niestety finanse…

Biblioteka funkcjonuje dzięki dotacjom celowym polskich instytucji – Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Wspólnota Polska, Konsulat Generalny RP w Toronto i organizacji polonijnych – Fundusz Wieczysty Milenium Polski Chrześcijańskiej, darom od czytelników, rocznym opłatom członkowskim i środkom wypracowanym na kiermaszach. W ostatnim czasie dostajemy bardzo dużo książek od ludzi, którzy nigdy nie byli naszymi czytelnikami. Mamy też wielu przyjaciół, którzy zawsze chętnie pomagają w różnorodny sposób. Nie sposób nie wspomnieć o rodzinach wolontariuszek – mężowie skręcają regały, dodają kolejne półki, noszą i wożą pudła pełne książek, dzieci pomagają w sprawach komputerowych i gdy jest potrzeba – finansowo.
Cieszą też przyjazne dusze właścicieli i pracowników polonijnych biznesów: piękne, profesjonalne napisy – Bellmount Signs; druk materiałów promocyjnych – Nova Printing; ogłoszenia o naszych akcjach, kiermaszach – Radio7 Toronto; Goniec – zawsze z kamerą, gdy coś się dzieje lub trzeba się przypomnieć, artykuły w gazecie; Pan Mariusz, gdy “pada” stary komputer lub nowe urządzenia nie chcą współpracować.

My nie prosimy o pomoc często – dużą część środków na zakup nowości wydawniczych wypracowujemy na niedzielnych kiermaszach. Kiedykolwiek poprosimy, zawsze mamy przyjazną odpowiedź. W takiej atmosferze chce się pracować.
Gdy zamarło życie kulturalne w Centrum, biblioteka była otwarta zawsze, gdy przepisy na to pozwalały. Czasami wywoziłyśmy książki i całą dokumentację na górę i czekałyśmy na czytelników w holu przy windzie. Gdy nie mogłyśmy być w budynku, z domu wysyłałyśmy kody dostępu do e booków. Biblioteka pracowała!

W ciągu minionych 30 lat dużo się zmieniało, pracowało wiele wolontariuszek – niektóre kilka miesięcy a inne są już ponad 20 lat. Pozostało pomieszczenie “na dolnej kondygnacji budynku”, które musi pomieścić ponad 2,5 raza tyle książek i czytelników, w porównaniu z tym, co mieściło 20 lat temu; pozostał spory dystans od windy i 3 schodki, które starsi czytelnicy z laskami czy chodzikami muszą pokonać aby wypożyczyć książki.
Pomimo tego pozostały wizje i marzenia Ojca Stanisława Bąka o służeniu ludziom i dawaniu im możliwości uczestniczenia w polskiej kulturze. Pozostała też Maria Żłobicka, która prowadzi tę bibliotekę tak, jak obiecała ponad 30 lat temu.

Do zorganizowania dzisiejszego spotkania przyczynili się: Konsulat Generalny RP w Toronto, Fundusz Wieczysty Milenium Polski Chrześcijańskiej, Polskie Centrum Kultury im. Jana Pawła II, w którym się znajdujemy, Peter Mielzynski Agencies Ltd, prawnik Gosia Bawolska a prywatnie córka jednej z naszych wolontariuszek, Eddie’s Meat and Deli Market, Krzysztof Jaworski oraz Agata Kusznirewicz.

Bożena Szwed