W czwartek, w święto pracowników kolei, Instytut Pileckiego (IP) upamiętnił Jana Maletkę, pracownika kolei zamordowanego przez Niemców 20 sierpnia 1942 roku za podanie wody Żydom transportowanym do obozu zagłady Treblinka II. W uroczystości, której współorganizatorami byli Fundacja Grupy PKP, Grupa PKP, Muzeum Treblinka oraz samorządy powiatu Ostrów Mazowiecka i gminy Małkinia Górna, udział wzięli przedstawiciele rodziny upamiętnianego oraz wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin, zastępca dyrektora Instytutu Pileckiego Anna Gutkowska, dyrektor Muzeum Treblinka dr Edward Kopówka oraz przedstawiciele Fundacji Grupy PKP i władz samorządowych. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 11:00 uroczystą mszą świętą w Sanktuarium Trójcy Przenajświętszej św. Anny w Prostyni.
Następnie na terenie byłej stacji kolejowej w Treblince odsłonięto kamień z tablicą upamiętniającą Jana Maletkę. Dzięki współpracy IP z Fundacją Grupy PKP oraz Grupą PKP wydarzenie uzyskało szczególną oprawę. Znakiem do rozpoczęcia uroczystości był sygnał nadany o godz. 12:30 przez lokomotywy przejeżdżających w pobliżu pociągów.
Po ceremonii upamiętnienia uczestnicy oddali hołd wszystkim ofiarom obozów Treblinka I i Treblinka II, składając kwiaty pod pomnikiem Ofiar Zagłady, pomnikiem w obozie pracy oraz pomnikiem poświęconym Romom i Sinti.
Kolejarz Jan Maletka, został zamordowany przez Niemców 20 sierpnia 1942 roku za podanie wody Żydom transportowanym do obozu zagłady Treblinka II, Postać Polaka została w czwartek upamiętniona w ramach programu Instytutu Pileckiego „Zawołani po imieniu”.
Decyzja oburzyła prof. Jan Grabowskiego i dr Michał Bilewicza.
W wielu żydowskich i polskich świadectwach czytamy o Polakach sprzedających wodę Żydom przewożonym w pociągach śmierci do Treblinki. Ceny były wygórowane. Diamenty, złoto, pieniądze przechodziły z rąk do rąk. Niektórzy z tych Polaków zostali zastrzeleni przez Ukraińców pilnujących pociągów. Dzisiaj osławiona pani Magdalena Gawin, polska minister kultury i osoba odpowiedzialna za Instytut Pileckiego, odsłoniła pomnik Polaka, który został zastrzelony „za przynoszenie wody do pociągów śmierci”.
(…)
Treblinka nie jest miejscem polskiej cnoty, jest drugim co do wielkości cmentarzem żydowskim na świecie, miejscem, gdzie rozsypano prochy 900 tysięcy ofiar Zagłady! Jestem poza sobą. Proszę, udostępniajcie, kopiujcie, róbcie co trzeba, żeby ten skandal został ujawniony! Upubliczniłem ten post, co robię bardzo rzadko – pisze Grabowski.
Rzeczywiście w Treblince miało miejsce sprzedawanie Żydom po wysokich cenach wody przez miejscowych, handlem kosztownościami zajmowali się niemieccy wachmani. Natomiast wbrew temu, co pisze Grabowski, miejsce upamiętnienia, skromny kamień z napisem, nie dotyczy „Polaków, którzy zginęli za ratowanie Żydów”, tylko konkretnego Polaka Jana Maletki. Bracia Stanisław i Remigiusz Maletka z trudem przeżyli ostrzał. Co więcej, upamiętnienie nie ma miejsca w samym obozie, tylko znajdującej się kilka kilometrów dalej wsi Treblinka. Chłopak zginął we wsi Treblinka. Wieś to nie obóz śmierci. Do czego doszło, że obraża Pana pamięć o człowieku, który nie opuścił Żydów w najczarniejszych dniach i zapłacił za to życiem – tłumaczy cierpliwie wiceminister kultury Magdalena Gawin.
Regarding some disinformation being posted recently on social media, we are going to clear up a few things….The commemoration of Jan Maletka, an individual person NOT a group of people, took place in the villages of Prostyń & Treblinka & NOT,
1/3 pic.twitter.com/gb7D3S7QkU— The Pilecki Institute (@ThePileckiInst) November 26, 2021
Przypomniała, że Jan Maletka, jego brat Stanisław i kolega Remigiusz Pawłowicz decyzją niemieckich władz okupacyjnych zostali skierowani do Małkini i tam zatrudnieni jako robotnicy kolejowi. – Widzieli Żydów duszących się w pociągu, w wagonach bydlęcych, wołających „wody!”. Robili to wielokrotnie. Tym razem, kiedy Maletka podawał wiadro z wodą, wycelował w niego funkcjonariusz mundurowy niemiecki i zabił go – opowiadała Gawin.
Prof. Grabowski posłużył się niczym nie popartą sugestią, że Maletka mógł być handlarzem, który za kosztowności sprzedawał wodę.
Railwayman Jan Maletka, murdered by the Nazi Germans on August 20, 1942 for giving water to Jews transported to the Treblinka II extermination camp, was commemorated as part of the Pilecki Institute’s programme “Called by Name”.https://t.co/BVlJ5cL79a
— TVP World (@TVPWorld_com) November 26, 2021