Polskie Ministerstwo Kultury finansuje ukraińską muzykę

Trzy ukraińskie orkiestry symfoniczne oraz zespół pieśni i tańca ze wsparciem MKiDN

Kyiv Symphony Orchestra to ukraiński zespół artystyczny, który – dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz polskich instytucji kultury – znalazł w Polsce nie tylko schronienie, ale także warunki do pracy i prób, które umożliwiły przygotowanie się do trasy koncertowej. Na przełomie maja i czerwca do Polski przyjadą dwa kolejne zespoły – Młodzieżowa Akademicka Orkiestra Symfoniczna Ukrainy „Słobożański” z Charkowa oraz Narodowy Zespół Pieśni i Tańca Ukrainy im. Grygoria Wieriowki z Kijowa „Veryovka”, które dzięki wsparciu polskiego resortu kultury będą miały warunki do odbycia prób i przygotowania się do swoich tournées. Czwartym projektem wspieranym przez MKiDN jest tworzona przez Teatr Wielki – Operę Narodową we współpracy z Metropolitan Opera w Nowym Jorku Ukrainian Freedom Orchestra. Europejskie i światowe tournée ukraińskich muzyków to wyraz sprzeciwu wobec zła, które za sprawą Federacji Rosyjskiej dzieje się obecnie na terytorium Ukrainy i uświadomienie ogromu tego zła Zachodowi, ale także ważny przekaz o mocy kultury.

Polskie wsparcie dla ukraińskich muzyków

Dzięki współpracy Filharmonii Narodowej, Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca oraz wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na początku kwietnia ponad 100-osobowa grupa muzyków – pracowników Kyiv Symphony Orchestra przyjechała do Polski wraz z rodzinami, by przygotować się do trasy koncertowej i zagrania po raz pierwszy od początku rosyjskiej napaści.

Muzycy, aby opuścić ojczyznę w czasie wojny, musieli uzyskać specjalną zgodę władz ukraińskich – Ministerstwa Kultury i Polityki Informacyjnej oraz Ministerstwa Obrony. Dzięki temu zarówno kobiety, jak i mężczyźni, pracujący na co dzień w Kijowie, mogli przyjechać do Polski, by przygotować się do trasy koncertowej.

W Polsce Kyiv Symphony Orchestra zagrała dwa koncerty: 21 kwietnia w Warszawie, gdzie podczas specjalnego koncertu pod patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego zabrzmiały utwory prezentujące ukraińską muzykę symfoniczną, m.in. dzieła Maksyma Berezowskiego, Myrosława Skoryka oraz Borysa Latoszyńskiego, i 23 kwietnia – w Łodzi. Z muzykami z Kijowa wystąpił wybitny polski skrzypek Janusz Wawrowski. Występ poprzedziło kilkanaście dni prób w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej oraz w studiu koncertowym Polskiego Radia.

Obecnie zespół realizuje trasę koncertową, podczas której gra m.in. w Berlinie, Hamburgu czy Dreźnie.

O orkiestrze

Kyiv Symphony Orchestra to ukraiński państwowy zespół z 40-letnią historią, który w ostatnich latach przeszedł rewolucyjną odnowę. Ze spotkania orkiestry z włoskim dyrygentem Luigim Gaggero narodziło się rzadkie połączenie ukraińskiej zmysłowej muzykalności i zachodniego analitycznego podejścia do tekstu. Zaproszenie obcokrajowca na stanowisko głównego dyrygenta, niezwykłe dla kijowskich orkiestr, wynikało z ambitnego pragnienia muzyków do tworzenia interpretacji, które są jednocześnie świeże, świadome historycznie i wzruszające. Orkiestra szczególnie dba o zachowanie i promocję ukraińskich skarbów muzycznych.

Kijowska Orkiestra Symfoniczna uświetnia swoimi występami najważniejsze ukraińskie święta narodowe. W czerwcu 2021 roku na placu przed Radą Najwyższą Ukrainy zagrała koncert poświęcony 25. rocznicy uchwalenia Konstytucji Ukrainy. W sierpniu 2021 roku na największym stadionie w kraju – Stadionie Olimpijskim – orkiestra wykonała z kolei program poświęcony 30. rocznicy odzyskania przez Ukrainę niepodległości.

Kolejnym obszarem pracy orkiestry są projekty dla dzieci i młodzieży, w tym wydarzenia interaktywne, otwarte próby generalne oraz zaangażowanie uczniów w grę w orkiestrze.

Wszystkie te elementy sprawiają, że Kijowska Orkiestra Symfoniczna jest jedną z najbardziej znanych instytucji artystycznych na Ukrainie.

Ukrainian Freedom Orchestra
Polsko-amerykańska inicjatywa

W geście solidarności z ofiarami wojny w Ukrainie Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie przy wsparciu MKiDN postanowiły utworzyć Ukrainian Freedom Orchestra – zespół muzyczny, w skład którego wchodzą czołowi ukraińscy instrumentaliści.

Członkowie orkiestry to ukraińscy muzycy należący do europejskich orkiestr, a także czołowi muzycy z najważniejszych ośrodków Ukrainy, którzy w ostatnim czasie zmuszeni byli opuścić swój kraj. Na co dzień związani są m.in. z Kijowską Operą Narodową, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Ukrainy, Orkiestrą Filharmonii Lwowskiej i Operą w Charkowie, a także z takimi zagranicznymi zespołami jak Orkiestra Tonkünstler w Wiedniu, Belgijska Orkiestra Narodowa i Królewska Orkiestra Concertgebouw. Podobnie jak w przypadku członków Kyiv Symphony Orchestra, ukraińskie władze udzieliły specjalnego zezwolenia na udział w przedsięwzięciu mężczyznom w wieku poborowym, aby mogli opuścić kraj i w ten sposób zademonstrować moc sztuki w obliczu wojny.

Muzycy rozpoczną próby 18 lipca w Warszawie. Koncert inaugurujący tournée odbędzie się 28 lipca w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Koszty jego organizacji oraz pobytu muzyków w Warszawie finansowane są ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Następnie orkiestra wystąpi podczas BBC Proms w Londynie (31.07); w Monachium (1.08); podczas Chorégies d’Orange Festival w południowej Francji (2.08); w berlińskim Konzerthausie (4.08); podczas Edinburgh Festival (6.08), w sali koncertowej w Snape Maltings (8.08); na Concertgebouw Festival w Amsterdamie (11.08) i w hamburskiej Elbphilharmonie (13.08). 16 sierpnia orkiestra poleci do Stanów Zjednoczonych, gdzie da koncerty w nowojorskim Lincoln Center (18 i 19/08) oraz Kennedy Center w Waszyngtonie (20/08).

Jednym z celów trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra jest zaprezentowanie światu różnorodności i wyjątkowości ukraińskiej muzyki i ukraińskich wykonawców. Orkiestrę poprowadzi Keri-Lynn Wilson – kanadyjska dyrygentka ukraińskiego pochodzenia. W programie usłyszymy VII symfonię ukraińskiego kompozytora Wałentyna Sylwestrowa, II koncert fortepianowy Fryderyka Chopina z udziałem młodej ukraińskiej wirtuozki fortepianu Anny Fedorovej oraz IV symfonię Johannesa Brahmsa lub IX symfonię Antonína Dvořáka. Liudmyla Monastyrska podczas tournée zaśpiewa wspaniałą arię Leonory „Abscheulicher!” z Fidelia Ludwiga van Beethovena, która jest hymnem na cześć człowieczeństwa i pokoju w obliczu przemocy i okrucieństwa.

Trasa Ukrainian Freedom Orchestra pomoże zebrać środki na wsparcie ukraińskich artystów – zostaną one przekazane Ministerstwu Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy. Dodatkowo będzie można dokonywać bezpośrednich wpłat na konto Ministerstwa za pośrednictwem strony internetowej, której adres zostanie podany wkrótce.

Dyrygentka i solistki

Maestra Keri-Lynn Wilson podczas swojej ponad dwudziestoletniej kariery międzynarodowej poprowadziła jako dyrygentka gościnna najbardziej prestiżowe orkiestry świata, w tym Los Angeles Philharmonic czy Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks i wystąpiła w najważniejszych teatrach operowych świata, m.in. Operze Królewskiej w londyńskim Covent Garden, monachijskiej i wiedeńskiej Staatsoper oraz Teatrze Bolszoj w Moskwie. W najbliższym sezonie artystka zadebiutuje w Metropolitan Opera w Nowym Jorku w Lady Macbeth miceńskiego powiatu Szostakowicza i powróci do londyńskiej Opery Królewskiej, by poprowadzić spektakle Traviaty Verdiego. Za nagranie opery Zygmunt Rossiniego z orkiestrą Bayerische Rundfunk została nominowana do nagrody Opus Klassik 2020 dla najlepszego dyrygenta roku.

Ukraińska sopranistka Liudmyla Monastyrska zadebiutowała w Metropolitan Opera w Nowym Jorku w partii tytułowej Aidy w operze Verdiego w 2012 roku. Następnie wykonała na tej scenie partię Toski w operze Pucciniego, Santuzzy w Rycerskości wieśniaczej Mascagniego i Abigaille w Nabuccu Verdiego. W obecnym sezonie zaśpiewa partię tytułową w Turandot Pucciniego w Met, Abigaille w Nabuccu w Operze Królewskiej w Covent Garden oraz partię tytułową w Aidzie w Neapolu i Weronie. W minionym czasie można ją było usłyszeć jako Aidę, Elżbietę (Don Carlos), Toskę i Abigaille w Narodowej Operze Ukrainy; Lady Macbeth w bawarskiej Staatsoper; Leonorę w Trubadurze w La Scali; Toskę w Rzymie i Barcelonie; Abigaille w Deutsche Oper w Berlinie i Hamburgu; Leonorę w Mocy przeznaczenia w Deutsche Oper w Berlinie i Covent Garden oraz Santuzzę w wersji koncertowej Rycerskości wieśniaczej z NDR Radiophilharmonie.

Ukraińska pianistka Anna Fedorova występowała z czołowymi zespołami świata, m.in. Philharmonia Orchestra, Royal Philharmonic, Tokyo Symphony, Yomiuri Orchestra, Rosyjską Orkiestrą Narodową, Utah Symphony, Dallas Symphony, Hong Kong Philharmonic oraz Netherlands Philharmonic. W 2018 roku artystka podpisała kontrakt z wytwórnią Channel Classics Records, co zaowocowało wydaniem sześciu albumów, w tym nagrania I koncertu fortepianowego Rachmaninowa z St. Gallen Symphony Orchestra oraz podwójnej płyty Silhouettes ze skrzypaczką Daną Zemtsov. W marcu 2022 zorganizowała koncert z udziałem członków Concertgebouw Orchestra oraz wiolonczelistki Mai Fridman, dzięki czemu zebrała 111 tys. euro na pomoc humanitarną dla ofiar wojny w Ukrainie.

Młodzieżowa Akademicka Orkiestra Symfoniczna Ukrainy „Słobożański” z Charkowa w Lusławicach
W dniach 10 maja – 16 czerwca br. zaplanowana jest rezydencja artystyczna Młodzieżowej Akademickiej Orkiestry Symfonicznej Ukrainy „Słobożański” z Charkowa w kampusie Europejskiego Centrum Muzyki im. Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. Pobyt i intensywne próby będą miały na celu przygotowanie zespołu do koncertów w Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych.

Młodzieżowa Akademicka Orkiestra Symfoniczna Ukrainy „Słobożański” z Charkowa powstała w 1993 roku. W 1994 roku na Europejskim Festiwalu Muzycznym w Kopenhadze została uznana za najlepszą młodzieżową orkiestrę symfoniczną w Europie. Za znaczący wkład w rozwój kultury ukraińskiej i wysoki profesjonalizm w 2008 r. orkiestra otrzymała status akademickiego zespołu wykonawczego. Obecnie w orkiestrze pracują młodzi muzycy z całej Ukrainy. Wielu z nich jest laureatami krajowych i międzynarodowych konkursów. Orkiestra ma w swoim repertuarze prawie wszystkie światowe arcydzieła muzyki klasycznej, utwory kompozytorów współczesnych oraz muzykę różnych gatunków i stylów. Do wybuchu wojny regularnie uczestniczyła w różnych imprezach okolicznościowych, krajowych i międzynarodowych festiwalach muzycznych oraz konkursach.

Twórcza działalność MAOS zyskała uznanie na całym świecie, a światowej sławy soliści przyjeżdżali do Charkowa wyłącznie po to, by pracować z tak wyjątkową grupą wykonawczą.

Narodowy Zespół Pieśni i Tańca Ukrainy im. Grygoria Wieriowki z Kijowa „Veryovka” w Koszęcinie
Wcześniej, w drugiej połowie maja, w siedzibie Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny będzie gościł Narodowy Zespół Pieśni i Tańca Ukrainy im. Grygoria Wieriowki z Kijowa „Veryovka”. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pokryje koszty pobytu ukraińskich artystów, którzy w „mateczniku” „Śląska” będą się przygotowywać do kolejnych występów w Europie. O wsparcie zespołu zwrócił się do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Glińskiego ambasador Ukrainy Andrij Deszczyca podczas spotkania 13 kwietnia.

Obydwa zespoły wystąpią na wspólnych koncertach 23 maja w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach oraz 24 i 25 maja w Koszęcinie w ramach obchodów Dnia Seniora.

Zespół Pieśni i Tańca „Veryovka” został utworzony w 1943 r. w Charkowie przez Grigorija G. Wieriowkę dla podtrzymania ducha ukraińskiej armii walczącej z armią hitlerowskich Niemiec na ukraińskim froncie. Zespół w składzie: chór, orkiestra i balet szybko stał się reprezentacyjnym zespołem Ukrainy, znanym na terenie ZSRR i w świecie. W 1997 r. uzyskał status narodowego. Jest laureatem wielu prestiżowych i międzynarodowych nagród. Wykonuje pieśni patriotyczne i ludowe Ukrainy oraz wielu narodów świata, a także klasykę światową. W Niedzielę Wielkanocną zespół wystąpił z koncertem utworów religijnych i ludowych na Jasnej Górze, w kwietniu „Veryovka” dała także koncert w Krakowie. Chór „Veryovki” wystąpił także na Krakowskim Przedmieściu podczas obchodów 12. rocznicy Katastrofy Smoleńskiej 10 kwietnia.

 
za https://www.gov.pl/