Osiem miesięcy po tym, jak protestujący przeciwko szczepieniu przeciwko COVID-19 zablokowali część centrum Ottawy, ustawowo powołane dochodzenie rozpoczęło przesłuchania publiczne, mające zbadać zasadność bezprecedensowego użycia nadzwyczajnych uprawnień przez rząd federalny w celu przerwania pokojowego protestu w stolicy.
Komisji ds. Zagrożenia Porządku Publicznego rozpoczęła w czwartek rano przesłuchania i mają one potrwać przez 6 tygodni.
Powołanie się na ustawę o sytuacjach nadzwyczajnych dało władzom uprawnienia umożliwiające zamrożenie finansów osób związanych z blokadami i protestami, zakaz wstępu do niektórych miejsc, zakaz przywożenia nieletnich na nielegalne zgromadzenia i przejęcie sprzętu firm holowniczych.
Rozpoczęcie śledztwa spowodowało, że niektórzy z kluczowych graczy przedstawiali sprzeczne poglądy na temat tej decyzji i tego, co wydarzyło się w Ottawie zeszłej zimy.
Stojący na czele komisji sędzia Sądu Apelacyjnego Ontario Paul Rouleau, wyjaśnił, że komisja nie ustala odpowiedzialności prawnej. Nie ustala czy osoby popełniły przestępstwa. Chociaż dochodzenia mają na celu odkrycie prawdy, nie są to procesy – odpowiedzialność karną orzekają sądy, a nie komisje.” Krytycy wskazują, że sędzia nadzorujący dochodzenie przekazywał dotacje i był pracownikiem Liberalnej Partii kierowanej przez Justina Trudeau, co wzbudza obawy co do jego bezstronności.
Prawnik organizatorów konwoju wskazał, że rząd nigdy nie osiągnął ustawowego progu, umożliwiającego skorzystanie z ustawy o sytuacjach nadzwyczajnych.
„Naszym zdaniem nie było żadnego uzasadnienia dla powołania się na ustawę o sytuacjach nadzwyczajnych” – powiedział Brendan Miller. „Rząd przekroczył swoją jurysdykcję zarówno konstytucyjną, jak i legislacyjną”.
Premier Justin Trudeau nadal bronił decyzji swojego rządu o powołaniu się na ustawę o sytuacjach nadzwyczajnych z 14 lutego , mówiąc, że konieczne było „przywrócenie kontroli nad sytuacją”. „I to dokładnie zrobiliśmy” – powiedział Trudeau na konferencji prasowej w środę.
Oczekuje się, że w ciągu najbliższych sześciu tygodni komisja wysłucha 65 świadków, w tym Trudeau, ministrów gabinetu, urzędników rządowych z Ontario i Alberty oraz organizatorów konwojów, w tym Tamarę Lich, która była w sali podczas czwartkowego otwarcia, oraz Pata Kinga.
Komisja jest pierwszą tego rodzaju w Kanadzie i a jej powołanie stanowi wymóg prawny na mocy Ustawy o nagłych wypadkach.