Xi Jinping z Chin i Władimir Putin z Rosji zapowiedzieli w czwartek „nową erę” partnerstwa między dwoma najpotężniejszymi rywalami Stanów Zjednoczonych, które postrzegają jako agresywnego hegemona zimnej wojny siejącego chaos w całym świecie.
Xi powitał Putina na czerwonym dywanie przed Wielką Salą Ludową w Pekinie, gdzie powitali go maszerujący żołnierze Armii Ludowo-Wyzwoleńczej, salut z 21 armat na placu Tiananmen oraz dzieci machające flagami Chin i Rosji.
70-letni Xi i 71-letni Putin podpisali w czwartek wspólne oświadczenie na temat „nowej ery” , w której ogłoszono sprzeciw wobec Stanów Zjednoczonych w wielu kwestiach bezpieczeństwa oraz wspólny pogląd na wszystko, od Tajwanu i Ukrainy po Koreę Północną, oraz współpracę w zakresie finansów i nowych technologii nuklearnych
„Ciężko zapracowaliśmy na obecne stosunki Rosja – Chiny i obie strony muszą je pielęgnować” – Xi powiedział Putinowi.
„Chiny chcą… wspólnie osiągnąć rozwój i odmłodzenie naszych krajów oraz współpracować na rzecz utrzymania uczciwości i sprawiedliwości na świecie”.
Xi powiedział Putinowi, że obaj mają szansę wpłynąć na zmiany, jakich świat nie widział od stulecia, co wielu analityków postrzega jako próbę rzucenia wyzwania światowemu porządkowi pod przewodnictwem USA.
Ich rządy, wskazując na to co odbierają jako upokorzenia związane z upadkiem ZSRR w 1991 r. i stuleciami europejskiej dominacji kolonialnej w Chinach, starały się przedstawiać Zachód jako dekadencki i schyłkowy, przy czym Chiny rzucają wyzwanie amerykańskiej supremacji we wszystkim, od komputerów kwantowych i biologii syntetycznej po szpiegostwo i twardą siłę militarną.
Jednak Chiny i Rosja stoją też przed własnymi wyzwaniami, takimi jak spowolnienie chińskiej gospodarki oraz ośmielone i rozszerzające się NATO po inwazji Rosji na Ukrainę.
.
Stany Zjednoczone postrzegają obu prezydentów jako autorytarnych władców, którzy stłumili wolność słowa i sprawowali u siebie ścisłą kontrolę nad mediami i sądami. Biden nazwał Xi „dyktatorem”, stwierdził, że Putin jest „zabójcą”.”. Pekin i Moskwa skrytykowały Bidena za te komentarze.
Wizyta Putina odbyła się kilka tygodni po przylocie sekretarza stanu USA Antony’ego Blinkena do Chin, aby wyrazić obawy dotyczące wsparcia Chin dla rosyjskiej armii.
Wydaje się, że podróż ta niewiele wpłynęła na pogłębiające się stosunki Xi z Putinem.
Wybierając Chiny na swoją pierwszą zagraniczną podróż od czasu złożenia w tym miesiącu przysięgi na kolejną sześcioletnią kadencję, Putin wysyła światu wiadomość na temat swoich priorytetów i siły osobistych więzi z Xi.
Wspólne oświadczenie podkreślało pogłębiające się stosunki strategiczne i wspomniano o planach zacieśnienia więzi wojskowych oraz o tym, jak współpraca w sektorze obronnym między obydwoma narodami poprawiła bezpieczeństwo regionalne i globalne.
„Stany Zjednoczone w dalszym ciągu myślą kategoriami zimnej wojny i kierują się logiką konfrontacji między blokami, przedkładając bezpieczeństwo «wąskich grup» ponad bezpieczeństwo i stabilność regionalną, co stwarza zagrożenie bezpieczeństwa dla wszystkich krajów w regionie” – czytamy w oświadczeniu. „Stany Zjednoczone muszą porzucić takie zachowanie”.
Dokument potępia także inicjatywy mające na celu przejmowanie aktywów i mienia obcych państw, wyraźne nawiązanie do zachodnich posunięć zmierzających do przekierowania zysków z zamrożonych rosyjskich aktywów lub samych aktywów na pomoc Ukrainie.
Zastępca rzecznika Departamentu Stanu Vedant Patel powiedział podczas codziennej konferencji prasowej, że Chiny „nie mogą mieć ciastka i zjeść ciastka”.
„Nie można chcieć dobrych, silniejszych i pogłębionych stosunków z Europą i innymi krajami, jednocześnie podsycając największe zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego od długiego czasu” – powiedziała Patel.
Po tym, jak Zachód nałożył na Moskwę najsurowsze we współczesnej historii sankcje w związku z wojną na Ukrainie, Putin skierował Rosję w stronę Chin.
Pekin, niegdyś młodszy partner Moskwy, pozostaje zdecydowanie najpotężniejszym z przyjaciół Rosji i jej największym odbiorcą jej ropy.
Xi powiedział, że obie strony zgodziły się, że polityczne rozwiązanie kryzysu ukraińskiego jest „właściwym kierunkiem”, a we wspólnym oświadczeniu stwierdzono, że oba kraje są przeciwne przedłużającemu się konfliktowi.
Putin powiedział, że jest wdzięczny Chinom za próbę rozwiązania kryzysu na Ukrainie, dodając, że poinformuje Xi o sytuacji – siły rosyjskie postępują naprzód na kilku frontach.
Opisując swoje pierwsze rozmowy z Xi jako „serdeczne i koleżeńskie”, nakreślił sektory, w których oba kraje zacieśniają więzi, od współpracy nuklearnej i energetycznej po dostawy żywności i produkcję chińskich samochodów w Rosji.