USA potwierdziły, że w czwartek rano miała miejsce największa wymiana więźniów między Rosją a Zachodem od czasów zimnej wojny. W sumie uwolniono 24 osoby.
Biały Dom poinformował, że 16 więźniów zostało uwolnionych i wraca do Europy i USA. Wśród nich jest reporter Wall Street Journal Evan Gershkovich.
W zamian ośmiu Rosjan zostało zwolnionych z więzień w USA, Norwegii, Niemczech, Polsce i Słowenii, w tym osoby oskarżone o działalność wywiadowczą.
Do zamiany doszło w czwartek rano na pasie startowym lotniska w Ankarze.
Prezydent Joe Biden potwierdził, że weteran amerykańskiej piechoty morskiej Paul Whelan, rosyjsko-amerykańska dziennikarka Alsu Kurmasheva i rosyjsko-brytyjski aktywista Władimir Kara-Murza również wracają do USA.
Przygotowania do zawarcia umowy trwały ponad 18 miesięcy i wydaje się, że była ona uzależniona od żądania Moskwy dotyczącego powrotu Wadima Krasikowa.
Podejrzany o szpiegostwo rosyjski agent, który odsiadywał w Niemczech karę dożywotniego więzienia za zabójstwo przeciwnika Kremla w berlińskim parku w 2019 r., wraca teraz do Rosji.
Wysoki rangą urzędnik administracji USA opisał go jako „złego faceta” i stwierdził, że „z całą pewnością jest największą rybą, jaką Rosjanie chcieli odzyskać”.
Biały Dom uważa, że umowa ta jest najbardziej skomplikowaną wymianą w historii USA i Rosji.
„Wszyscy przeżyli niewyobrażalne cierpienie i niepewność. Dziś ich męka dobiegła końca”.
Obywatel Niemiec Rico Krieger, skazany na śmierć na Białorusi, a następnie ułaskawiony przez przywódcę kraju Aleksandra Łukaszenkę, a także rosyjski więzień polityczny Ilja Jaszyn również zostali uwolnieni.
Wcześniej tureckie władze poinformowały, że więźniowie obu stron porozumienia zostali wysadzeni z samolotów na lotnisku w Ankarze, przewiezieni do bezpiecznych miejsc pod nadzorem tureckich funkcjonariuszy służb bezpieczeństwa i wsadzeni na pokłady samolotów jadących do krajów docelowych.
Jak dotąd nie ma oficjalnego potwierdzenia tej wymiany z Moskwy, chociaż szczegóły tej wymiany są szeroko komentowane w Rosji.
Wcześniej tureckie prezydium podało, że w wymianie brało udział 26 osób. Liczba ta obejmowała dwójkę dzieci, najprawdopodobniej Artyoma Dultseva i Anny Dultsevej – rosyjskiej pary skazanej za szpiegostwo w Słowenii, która bierze udział w wymianie.
Białoruskie ułaskawienie dla Niemiec sugeruje szerszą wymianę więźniów
Ostatnia głośna wymiana więźniów miała miejsce w grudniu 2022 r., kiedy to amerykańska gwiazda koszykówki Brittney Griner została wymieniona na płycie lotniska w Abu Zabi za znanego rosyjskiego handlarza bronią Viktora Buta, który od 12 lat przebywał w amerykańskim więzieniu.
Ostatnia podobna sytuacja miała miejsce w Wiedniu w 2010 r., kiedy to 10 rosyjskich szpiegów przetrzymywanych w USA wymieniono na czterech domniemanych podwójnych agentów przetrzymywanych w Rosji.
Jednym z nich był Siergiej Skripal, były oficer wywiadu wojskowego, otruty w 2018 r. w Salisbury środkiem paralityczno-drgawkowym Nowiczok.
Napięcia między Moskwą a Zachodem są w ostatnich latach wysokie, zwłaszcza od czasu rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 r
BREAKING – Russia releases footage of prisoner's released in exchange pic.twitter.com/xWdB3Mml2h
— Insider Paper (@TheInsiderPaper) August 1, 2024