Luki w kanadyjskim prawie dotyczącym MAiD są rażące. Kanadyjscy ustawodawcy powinni działać natychmiast
Ostatnie raporty z Biura Głównego Koronera (OCC) Ontario ujawniają niepokojące tendencje dotyczące osób korzystających z MAiD (Medical Assistance in Dying) ze względu na społeczno-ekonomiczną i psychologiczną wrażliwość. Komitet ds. przeglądu zgonów MAiD OCC, realizując swoje motto „przemawiaj w imieniu zmarłych, aby chronić żywych”, zwrócił uwagę na kilka przypadków, które oferują ważne lekcje dla Ontario – i całej Kanady.
Weźmy przypadek pana A, mężczyzny, który odrzucił wiele programów i usług wsparcia i miał historię chorób psychicznych, skłonności samobójczych (termin odnoszący się do ryzyka lub obecności myśli, zachowań lub działań samobójczych) oraz uzależnienia od alkoholu i opioidów. Pomimo tych wyraźnych podatności, jego używanie substancji psychoaktywnych nie zostało zbadane podczas oceny MAiD, ani nie zaoferowano mu leczenia. Dodatkowo rodzina pana A wyraziła obawy dotyczące jego prośby o śmierć, której on sam nie zainicjował. To psychiatra poruszył kwestię MAiD , a jego dostawca MAiD posunął się tak daleko, że zawiózł go na tę procedurę.
Komitet słusznie podniósł alarm w sprawie niebezpieczeństwa, jakie psychiatra może stwarzać, sugerując MAiD szczególnie narażonym pacjentom. Dla kogoś takiego jak pan A, z historią choroby psychicznej i skłonności samobójczych, taka sugestia niesie ze sobą ukryte przesłanie: pracownik służby zdrowia uważa, że twoje życie może nie być już warte życia. Wrażliwi pacjenci mogą w związku z tym czuć się zmuszeni do rozważenia MAiD, co osłabi ich nadzieję na wyzdrowienie lub sprawi, że poczują się jak ciężar dla społeczeństwa lub rodziny.
Może to być powód, dla którego inne jurysdykcje, w przeciwieństwie do Kanady lub Ontario, zabraniają lekarzom poruszania tematu MAiD z pacjentami. Na przykład stan Wiktoria w Australii zabrania rozmów na temat MAiD podejmowanych z inicjatywy pracowników służby zdrowia.
Choroba psychiczna jest kolejnym istotnym czynnikiem w przypadkach MAiD, jak widać w historii pana B. Zaledwie rok przed eutanazją pan B przeżył próbę samobójczą, która wymagała rozległej interwencji medycznej i chirurgicznej, a także rehabilitacji. Pomimo jego historii, psychiatra uznał, że kwalifikuje się do MAiD z powodu głębokiego bólu egzystencjalnego.
W Kanadzie nie ma wymogu leczenia choroby psychicznej przed przyznaniem wniosku MAiD, jeśli pacjent ma również kwalifikującą się chorobę fizyczną lub niepełnosprawność. Oznacza to, że Kanada w praktyce zezwala już na MAiD w przypadku choroby psychicznej gdy współistnieją warunki fizyczne.
Porównajmy to z USA, gdzie zabezpieczenia są silniejsze. W stanach amerykańskich, które zalegalizowały wspomagane samobójstwo, jeśli lekarz podejrzewa, że osąd pacjenta jest upośledzony przez chorobę psychiczną lub depresję, jest zobowiązany skierować pacjenta na terapię. Hawaje idą dalej, nakazując terapię wszystkim pacjentom, którzy proszą o wspomagane samobójstwo. Wdrożenie podobnych środków w Kanadzie znacznie wzmocniłoby zabezpieczenia dla osób narażonych na ryzyko.
Innym jaskrawym problemem są zagrożenia społeczno-ekonomiczne. Rozważmy przypadek pani B, która cierpiała na zespół nadwrażliwości na wiele substancji chemicznych, a także depresję, lęk, PTSD i miała historię myśli samobójczych. Izolacja społeczna i niemożność znalezienia przez nią mieszkania odpowiedniego do jej potrzeb medycznych były głównymi czynnikami, które wpłynęły na jej wniosek o MAiD. Niektórzy członkowie Komitetu argumentowali, że stan psychiczny pani B powinien był ją dyskwalifikować z otrzymywania MAiD, a mimo to została poddana eutanazji.
Obecnie lekarze są zobowiązani jedynie do informowania pacjentów o dostępnych usługach lub metodach leczenia – takich jak doradztwo, wsparcie dla osób niepełnosprawnych, usługi społeczne lub opieka paliatywna – ale pacjenci nie muszą próbować żadnej z tych opcji przed zatwierdzeniem MAiD. To podejście proceduralne stawia kwalifikowalność ponad znaczącą opiekę, pozostawiając luki.
Sprawozdania Komitetu podkreślają potrzebę holistycznego podejścia do cierpienia – poprzez zajęcie się czynnikami społecznymi, psychologicznymi i ekonomicznymi, które przyczyniają się do wniosku pacjenta o MAiD. Podkreślają również znaczenie zaangażowania rodziny i odejścia od podejścia czysto proceduralnego. Jak ujęli to niektórzy członkowie Komitetu, „praktyka MAiD skorzystałaby na odejściu od podejścia skoncentrowanego na procedurach na rzecz podejścia skoncentrowanego na opiece”.
Zamiast po prostu ustalać, czy pacjent kwalifikuje się do MAiD, dostawcy opieki zdrowotnej muszą wyczerpać wszystkie możliwości, aby pomóc pacjentom żyć dobrze pomimo ich cierpienia. To nie jest tylko nakaz moralny – to konieczne zabezpieczenie chroniące osoby wrażliwe przed podejmowaniem nieodwracalnych decyzji, których w przeciwnym razie mogłyby uniknąć.
Chociaż raporty dają społeczności medycznej okazję do nauki, powinny również służyć jako sygnał ostrzegawczy dla ustawodawców w całym kraju. Luki w kanadyjskim prawie dotyczącym MAiD są rażące. Nadszedł czas, aby wzmocnić zabezpieczenia, aby zapewnić, że żadna bezbronna osoba nie będzie zmuszana do wyboru śmierci zamiast możliwości lepszego życia.
Kanadyjscy ustawodawcy nie mogą pozwolić sobie na czekanie i zobaczenie, co się stanie – muszą działać teraz.
Daniel Zekveld jest analitykiem politycznym
w Association for Reformed Political Action (ARPA) Canada.
@Troy Media